Τα κρίσιμα ιστορικά γεγονότα, συνήθως αναδεικνύουν ήρωες, που γίνονται γνωστοί και καθίστανται αντικείμενα θαυμασμού και εκτίμησης από τους συμπολίτες τους, αλλά και άλλους ταπεινούς και σεμνούς ανθρώπους, οι οποίοι αφού κάνουν το καθήκον τους, αποσύρονται διακριτικά στο παρασκήνιο.
Ο Ορφεύς στάθηκε το έμψυχο πνεύμα της Ιεράς Ελλάδος, ο αφυπνισμός της θείας ψυχής, όπως αναφέρει ο συγγραφέας Εδουάρδος Συρέ (E. Sehure) στο βιβλίο του: «οι μεγάλοι Μύσται».
Στα Αργοναυτικά ο Ιάσων, προσφωνώντας τον Ορφεύς, αναφέρει, (Σωτήρης Σοφιᾶς, 2010, σελ 36,38)(στιχ. 75-79):
Τρεις πυρκαγιές μεγάλες στα τελευταία 147 χρόνια, σημάδεψαν την εικόνα του Διδυμοτείχου, άφησαν ανεξίτηλα σημάδια της καταστροφής, ενώ τα αποτελέσματα της τελευταίας χρονικά πυρκαγιάς, βρίσκονται σε φάση υπεσχημένης και αναμενόμενης αποκατάστασης.
Το παρόν κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο μου «Ο Πάμμεγας Σκηπτούχος Άγιος Ιωάννης Βατάτζης ο εκ Διδυμουτείχου» Μέρος Α’ – Κεφάλαιο 1. Το Βυζαντινορωμαίικο Διδυμότειχο, γενέτειρα του Αγίου Ιωάννη Βατάτζη.
Ο Ιωάννης Μανδαλίδης γεννήθηκε στο Διδυμότειχο τον Ιανουάριο του 1886, γονείς του ήταν ο Πέτρος Ι. Μανδαλίδης, έμπορος γουναρικών και η Σταματία Μανδαλίδου το γένος Σίπκα, η οποία ασχολούνταν με τα οικιακά. Επίσης είχε και δύο αδερφές, την Βάγια και την Κυριακή. Λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, ο πατέρας του μετέβαινε κάθε χειμώνα στην Οδησσό, όπου πολλές φορές έπαιρνε μαζί του την σύζυγό του και κάποιο από τα παιδιά τους.
«Μάνη ( Καδήκιοϊ ): Ουδέποτε υπήρξε ξενόφωνο
αλλ’ ανέκαθεν ωμίλουν την ελληνικήν
και έσφυζον από ελληνική ανθηρότητα”.
Δημήτριος Μανάκας
«Ιστορία Παιδείας Διδυμοτείχου και Περιχώρων»
Η ιστορία των σχολείων πόλεων και χωριών του αλύτρωτου ελληνισμού κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, είναι η ενδιαφέρουσα παράλληλη μικρή ιστορία του Ελληνισμού σε χρόνους δίσεκτους. Στην ιστορία κάθε σχολείου, φαίνονται οι αγώνες του Γένους να διατηρήσει αλώβητη την εθνική του ταυτότητα και ο πόθος των κατοίκων κάθε χωριού και πόλης να μετέχουν τα παιδιά τους στην Ελληνική Παιδεία.
Αλησμόνητες στιγμές πατριωτισμού έζησε το Διδυμότειχο τις μέρες που ακολούθησαν την απελευθέρωσή του από τον Οθωμανικό ζυγό, το Μάιο του 1920. Ειδικότερα τον Ιούνιο του 1920 σημειώθηκαν κατά τα ρεπορτάζ των εφημερίδων εκδηλώσεις, που υποδαύλισαν το πνεύμα φιλοπατρίας των κατοίκων της πόλης.
Πώς δημιουργήθηκε η Στρατιά του Έβρου και πόσο αξιόμαχη ήταν - Οι δραματικές διαβουλεύσεις μεταξύ Κυβέρνησης και Βενιζέλου και ο άγνωστος διάλογος Ισμέτ Ινονού-Ριζά Νουρ Μπέη - Φθάσαμε ένα βήμα πριν από νέο ελληνοτουρκικό πόλεμο που δεν έγινε ποτέ
Κείμενο του Ιωάννη Α. Σαρσάκη (Καστροπολίτη, Ο Δημήτριος Πεταλωτής γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1925, ήταν τέκνο του Ευαγγέλου και της Κυράνως (το γένος Τσεκούρα Δημητρίου), είχε και μία αδελφή την Δάφνη (Δαφνούλα). Ο πατέρας του αρχικά εξασκούσε το επάγγελμα του πεταλωτή και αργότερα λειτούργησε μπακάλικο αλλά και καφενείο επί της οδού Βενιζέλου.
Όταν διαβάζω τα δύο ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη : «Από Υαλί Χρωματιστό» και «Ο Ιωάννης Καντακουζηνός Υπερισχύει», μου έρχονται στο νου πολλές εικόνες αλλά και πρόσωπα που αναφέρονται στα δύο ποιήματα και σχετίζονται άμεσα με το κάστρο και την ιστορία του Διδυμότειχου.